Żeby zrozumieć istotę różnic warto zastanowić się nad sposobem rozumienia zjawiska kultury przez Greków i Rzymian – źródeł kultury polskiej i rosyjskiej. W tradycji greckiej związane było z tym pojęciem słowo paidagogia, paideia. Oznaczało ono kształtowanie człowieka w dziedzinie poznania i estetyki. Uczenie go umiejętności dociekania prawdy. Źródła łacińskie związane są ze słowem celere, oznaczającym kształtowanie przez człowieka otaczającej rzeczywistości.
Fundamentem greckiego światopoglądu było przekonanie o odwiecznym istnieniu Kosmosu, czyli harmonijnej rzeczywistości. Z tego przekonania wynikał też sposób rozumienia człowieka, jako jednego z wielu elementów rzeczywistości kosmicznej.
Osobowość Rzymianina określały warunki polityczne, społeczne i kulturowe. Wyrastała ona z określonego podłoża społecznego, jako że Rzymianin występował w roli obywatela - civis – państwa.
Grecka antropologia chrześcijańska na plan pierwszy wysuwa tezę, że człowiek jako osoba ma wymiar eschatologiczny, ponadziemski. W odróżnieniu od Greków, którzy porzucili rozum, jako wektor wiodący do prawdy i uznali zań kontemplację i mistykę św. Augustyn - rzymianin uznał priorytet rozumu.
Prawosławny model antropologiczny przejawia się współcześnie w postulacie rosyjskiego filozofa Siergieja Chorużego, by powrócić w Rosji do hesychazmu jako mistycznej drogi odsłaniającej prawdę o człowieku i świecie. Z tej antropologii wynika eschatologiczny stosunek do świata, w którym miłosierdzie ma przewagę nad prawem i sprawiedliwością. Nadrzędnymi zasadami etyki społecznej są: służba i pokora, a nie twórczość i wolność.
Grecy, rozważania o wolności w kontekście społeczno-politycznym przenieśli w sferę antropologii, rozróżniając wolność zewnętrzna i wewnętrzną. Ta druga elefthería pojmowana była jako wolność poszukiwania prawdy.
Antyczni Rzymianie pojęcie wolności i godności ściśle łączyli z posiadaniem praw obywatelskich, wzmacniały one indywidualną niezależność – libertas. Godność wolnej jednostki była w tym sensie jednym z podstawowych składników rzymskiego wzorca moralnego.
Prawosławne pojmowanie wolności stoi w sprzeczności z racjonalną aksjologią zakorzenioną w tradycji zachodniej. Istotę tego konfliktu przedstawił Fiodor Dostojewski w Braciach Karamazow w Poemacie Iwana Karamazowa. Poemat Iwana zawiera argumentację kazuistyczną, a istnienie człowieka postrzega w kategoriach moralno-jurydycznych.
Różnice między kulturami polegają na sposobach rozpowszechniania kultury ideacyjnej między żyjącymi członkami społeczności. Tego rodzaju różnice obserwujemy pomiędzy odmianami kultury chrześcijańskiej. Modele kulturowe odzwierciedlają wartości i symbole, do jakich kultury były najbardziej przywiązane, ale przede wszystkim w omawianym przypadku chodzi o osadzone w kulturze odmienne rozumienie tego kim jest: człowiek, wolność i państwo. Są to kategorie najbardziej uniwersalne a człowiek, jako twórca/współtwórca kultury jest kategorią konstytutywną w stosunku do wszystkich pozostałych.