Przejdź do głównej treści
Pomiń baner

Agata Krzywdzińska: Wojna na Ukrainie w rosyjskich mediach

Parlamentarzyści rosyjskiej Dumy wprowadzili w związku z wybuchem wojny na Ukrainie zmiany legislacyjne w obszarze mediów elektronicznych i nowych mediów. Działania te sprowadziły się wejścia w życie ustawy dotyczącej tzw. fake newsów, która wprowadziła sankcje karne do 15 lat więzienia za tzw. rozpowszechnianie fałszywych informacji o działaniach dyskredytujących rosyjskie sił zbrojne. Z kolei Roskomnadzor, państwowa instytucja nadzorująca media zdecydowała o zamknięciu opozycyjnej telewizji internetowej Deszcz i stacji radiowej Echo Moskwy. 

Roskomnadzor zabronił nadawania internetowej stacji telewizyjnej TV Deszcz (Телеканал Дождь) i radiostacji Echo Moskwy, ponieważ informowały o wojnie na Ukrainie, zamiast używać pojęcia „wojskowa operacja specjalna”. Działania te są jawnymi próbami ocenzurowania dziennikarzy, choć w artykule 29 p. 5 rosyjskiej Konstytucji stwierdza się, że „Federacja Rosyjska gwarantuje się wolność słowa w środkach masowego przekazu. Cenzura jest zabroniona”. Telewizja „Deszcz” nadająca od 27 kwietnia 2010 roku musiała w 2014 roku przejść do Internetu i zniknąć z kablówek rosyjskich operatorów po emisji sondażu dotyczącego blokady Leningradu, który poddawał w wątpliwość sensowność długotrwałej walki o miasto, która pochłonęła wiele istnień ludzkich.   

3 marca br. dziennikarze telewizji „Deszcz” zebrani studio telewizyjnym oraz zdalnie w swoich domach pożegnali się ze swoimi widzami na platformie Youtube, informując, że mają nadzieję na powrót i jest to jedynie przerwa czasowa.  

Drugie zamknięte medium elektroniczne – radio Echo Moskwy przestało nadawać 1 marca, a 3 marca Roskomnadzor podjął decyzję o likwidacji strony internetowej radia. Redaktor naczelny Echa Moskwy Aleksiej Wieniediktow był już wcześniej ostrzegany przez Roskomnadzor za treści audycji z listopada 2014 roku, które instytucja państwowa uznała za „ekstremistyczne”, ponieważ dotyczyły walk wokół lotniska w Doniecku toczonymi pomimo rozejmu między ukraińskimi siłami rządowymi i prorosyjskimi separatystami. W audycji tej brał udział dziennikarz telewizji „Deszcz” Timur Olewski oraz Sergey Łoiko z amerykańskiego tytułu prasowego "Los Angeles Times". Należy dodać, że w radio „Echo Moskwy” to państwowa spółka Gazprom Media posiada większościowe udziały (66,7 proc), a pozostałe 33,3 proc. stanowi własność zarejestrowanej w USA spółki EM-Holding, którą tworzy szesnastu obywateli Federacji Rosyjskiej m.in. dziennikarzy „Echa Moskwy”. 

Ostatnie działanie, które zmierza przeprowadzić Roskomnadzor w najbliższych czasie (kanał NEXTA wskazuje na 11 marca 2022 r.) ma być kontynuacją blokady informacyjnej tym razem w obszarze nowych mediów, które będzie polegało na odcięciu Rosji od globalnej sieci Internetu i przejściu na niezależny RuNET. Rosyjscy parlamentarzyści uzasadniają takie działania potrzebą „suwerenności cyfrowej”, a wszystkie działania w Runecie będą całkowicie kontrolowane przez organy państwowe. Rosjanie poinformowali opinię publiczną, że testy odcięcia od globalnego Internetu, (który rozwinął się w Stanach Zjednoczonych) już przeprowadzono w grudniu 2019 roku, następne w czerwcu i lipcu 2021 roku i jak stwierdzono były to próby udane.

Dr Agata Krzywdzińska